شهرسازی چیست ؟

شهرسازی چیست ؟
مجموعه روشها و تدابیری که متخصصین امور شهری بوسیله آن شهرها را بهتر می سازند به شهرسازی یا علم تنیسق شهرها شهرت دارد.
از دیدگاه دیگر ، شهرسازی عبارتست از مطالعه، طرح ریزی و توسعه شهرها با در نظر گرفتن احتیاجات اجتماعی و اقتصادی .

تاریخچه و خاستگاه شهرسازی :
1- لوکوربوزیه معتقد است : « آغاز شهرسازی معاصر به پایان قرن هفدهم، زیالی لوئی چهاردهم است و او را نخستین شهرساز دنیای غرب بعد از تمدن روم می داند »
2- زیگفرید معتقد است : «آغاز شهرسازی معاصر به سالهای آخرین قرن شانزدهم بر می‌گردد. یعنی – دوره پاپی سیکستوس پنجم – که وی را اولین شهرساز مدرن می داند.
3- زیرلو معتقد است : «نظام جدید خانه‌سازی در حومه‌ها که امکان جرایی یک نفر از همسایه‌اش را میسر می سازد، ترجمان تجملی خانه‌های بشر اولیه است.
در ادامه ی همین تحقیق در قسمت «تحولات شهرسازی» به صورت مفصل وجامع تری به این موضوع خواهیم پرداخت .
وظایف شهرسازی :
1- طرح و تنظیم نقشه‌های جدید
2- توزیع صحیح تأسیسات شهری و برنامه‌ریزی جهت حمل و نقل شهری
3- بسط روابط اجتماعی و اقتصادی
4- ایجاد محیط‌های راحت و سالم
5- کاستن از اثرات سوء زندگی شهری

شهر ساز کیست ؟
در حقیقت شهرسازی یا طرح و برنامه‌ریزی شهری عبارت از دو پدیده محیط و انسان هستند، که در کنار هم جوامع زیستی را به وجود آورده اند.
شهرساز به ایجاد رابطه‌ای منطقی بین انسان و محیط زیست مبادرت می کند.
امروزه متخصصین شهرسازی در زمینه مسائل شهرسازی، در دو رشته اصلی برنامه‌ریزی شهری (Urban planning) و طرح ریزی شهر (Urban Design) ایفای نقش می‌پردازند.
منبع:http://www.daneshju.ir

شهرسازی

شهرسازی (برنامه‌ریزی و طراحی شهری)

(کد : 108)

 شهرسازی، یکی از رشته هایی است که در نیم قرن اخیر توجه بسیاری به آن شده است و دانشکده و کالجهای معروف بسیاری به آن روی آورده اند. این رشته، امروزه، کمک شایانی به حل معضلات در سطح شهر و کل جوامع کرده است و توانسته جایگاه ویژه ای برای خود کسب کند.

      در کشور نیز نیاز بسیاری به متخصص و کارشناس در این رشته احساس شده و می شود و دانشگاههای مختلفی، سعی بر تاسیس و ایجاد این رشته نموده اند. در سطح مدیران کشور نیز کم کم، نیاز به رشته ای همچون شهرسازی احساس شده است و بسیاری از مدیران شهری سعی در فرا گرفتن این دانش، بصورت دانشگاهی و غیره داشته اند. به عنوان نمونه، در حالی که تا چند سال پیش، معدودی از شهرداران در سطح کشور، دارای تحصیلات در زمینه شهرسازی بودند، اما امروزه، این تعداد به شدت افزایش یافته و کم کم سایر مدیران نیز نیاز به کسب این دانش را احساس نموده اند.

      علاوه بر انجام عملیات عمرانی، محاسبات سازه، بحثهای معماری و ......... که اکثرا بر روی تک بنا و یا یک محدوده مشخص متمرکز هستند، نیاز بسیار زیادی به رشته ای همچون شهرسازی احساس می شود تا بتواند علاوه بر این مباحث، در سطحی کلان تر وارد صحنه شده و بتواند مباحثی همچون اقتصاد، جامعه شناسی، روان شناسی، جغرافیا، آمار، سوانح طبیعی (زلزله و ........)، مدیریت، حمل و نقل، ترافیک، GIS و ......... را با مسائل فوق ترکیب کرده و نتیجه ای بهینه را سبب شود.

      رشته شهرسازی، در واقع مفصلی بین علوم گوناگون است، از علوم انسانی گرفته، همانند جامعه شناسی، اقتصاد، مدیریت و ........ تا علوم فنی و مهندسی، همانند عمران، تاسیسات، ترافیک، حمل و نقل و .......  و هنر، همانند طراحی، معماری و .............. .

      هم اکنون رشته شهرسازی در مقطع کارشناسی ارشد دو گرایش زیر را شامل می شود:

1. شهرسازی- برنامه ریزی شهری و منطقه ای
2. شهرسازی- طراحی شهری

که البته قرار است در طول یکی، دو سال اخیر نیز گرایشهایی همچون برنامه ریزی منطقه ای، مدیریت شهری و برنامه ریزی مسکن نیز اضافه شوند.

رشته شهرسازی از سال 1365 در دانشگاه تهران تدریس می شود. قبل از انقلاب نیز برای مدت کوتاهی در سالهای 1355 و 1356 این رشته در دانشگاهها تدریس می شد. پس از دانشگاه تهران، در سال 1369، دانشگاه شهید بهشتی (دانشکده معماری و شهرسازی) در این رشته دانشجو پذیرفت. سپس دانشگاههای علم و صنعت، تربیت مدرس، شیراز و آزاد اسلامی نیز جهت تربیت کارشناسان شهرسازی اقدام به پذیرش دانشجو کردند. در یکی، دو سال اخیر نیز دانشگاههای هنر اصفهان و یزد نیز در این زمینه فعال شده اند.

      این رشته هم اکنون در سطح جهانی دارای بازار کار فراوانی است و به علت نوپا بودن و همچنین به علت آن که دارای زمینه های کاری متفاوت و متنوعی است، هنوز بازار کار آن اشباع نشده است. به عنوان نمونه، کشور کانادا، بالاترین امتیاز را برای اشخاصی که دارای مدرک شهرسازی هستند، جهت مهاجرت و یا ادامه تحصیل، قائل است. توجه به این نکته حائز اهمیت است که تا 5 سال پیش، این رشته تنها در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود داشته است و به تازگی در مقطع کارشناسی نیز فعالیتهایی صورت گرفته است، بنابراین با بازار کار اشباع از نیروی کار مواجه نیستیم.

     زمینه های کاری رشته شهرسازی بسیار متفاوت و متنوع است، در بخش دولتی، در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، شهرداریها، وزارت کشور، استانداریها و سایر ارگانهای وابسته به وزارت کشور، وزارت مسکن و شهرسازی و ........ و در بخش خصوصی، در شرکتهای مهندسین مشاور شهرسازی، معماری، برنامه ریزی منطقه ای و ........... . در ذیل به برخی از زمینه های کاری اشاره می شود:

1. تهیه طرحهای شهری و منطقه ای (جامع، تفصیلی، ساختاری، شهرستان، هادی و ........)
2. مشاوره در امور شهری و منطقه ای به مدیران و مسئولان رده بالا
3. فعالیت در شهرداریها
4. فعالیت در استانداریها
5. فعالیت در وزارتخانه های مربوطه (مسکن و شهرسازی، راه و ترابری، کشور و ........)
6. نظارت بر ساختمانهایی با ارتفاع بیش از 8 طبقه بر طبق قانون
7. انجام پروژه های محوطه سازی
8. برنامه ریزی و طراحی شهرکهای گوناگون (مسکونی، صنعتی، تجاری و ........)
9. برنامه ریزی و طراحی شهرهای جدید
10. مکان یابی عناصر و کاربریهای گوناگون شهری
11. توانایی راه اندازی و استفاده از سیستم GIS
12. فعالیت گروهی با سایر تخصصها در پروژه های گوناگون
13. فعالیت در مشاوران خصوصی و نیمه خصوصی شهرسازی، معماری، راه و ساختمان، طراحی شهری، برنامه ریزی منطقه ای و ............
14. تدریس دانشگاهی (که امروزه به علت افزایش تعداد دانشگاهها و پذیرفته شدگان در این رشته، به شدت با کمبود استاد مواجه هستیم)
15. استفاده از تخصص مقطع کارشناسی و این رشته بصورت توام و در نتیجه افزایش کارآیی و تاثیرگذاری (همانند استفاده مشترک از رشته عمران و شهرسازی که می تواند علاوه بر مسائل سازه و عمرانی، زمینه کاری در مباحثی همچون، مطالعه طرحهای بالادست، محوطه سازی، مسائل طراحی و .......... را فراهم آورد)
16. و .................

      زمینه ادامه تحصیلات در مقطع دکتری در این رشته، چه در خارج و چه در داخل و بویژه بورسیه از سازمانهای گوناگون وجود دارد. لازم به ذکر است که رشته شهرسازی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در ایران دانشجو می پذیرد. در مقطع کارشناسی، نخستین گروه از دانشجویان رشته شهرسازی در سال 1382 فارغ التحصیل شدند. ولی در مقطع کارشناسی ارشد، این رشته از سابقه طولانی برخوردار است و در مقطع دکترا نیز به تازگی و چند سالی است که دانشکده های گوناگون شروع به فعالیت کرده اند و دانشجویانی نیز فارغ التحصیل شده اند.

     به علت آن که تنها از سال 1378 به بعد، کارشناسی این رشته در دانشگاهها تدریس شد و تاکنون هیچ سرفصل مدون و مشخصی برای منابع مواد امتحانی آزمون ورودی این رشته وجود نداشته و پذیرفته شدگان از رشته های مختلف بوده اند، جهت یکدست شدن پذیرفته شدگان، آنها ملزم به گذراندن پیش نیاز (24 واحد) می باشند که تقریبا دو ترم به طول می کشد. پس از آن باید 28 واحد به علاوه 4 واحد پایان نامه را بگذرانند.  به عنوان نمونه، برخی از دروس پیش نیاز عبارتند از:

1. تاریخ شهر
2. سیر اندیشه ها در شهرسازی
3. کارگاه مقدماتی برنامه ریزی شهری
4. جامعه شناسی شهری
5. اقتصاد شهری
6. نظریه سیستمها در شهرسازی
7. آمار و روشهای کمی در شهرسازی
8. الگوسازی
9. شناخت فضاهای شهری
10. کاربرد کامپیوتر در شهرسازی
11. GIS
12. زبان تخصصی
13. و ................

اما برخی از دروس اصلی نیز عبارتند از:

1. اصول و مبانی برنامه ریزی شهری و منطقه ای
2. روشهای برنامه ریزی شهری و منطقه ای
3. زیرساختها
4. کارگاه برنامه ریزی شهری
5. برنامه ریزی مسکن
6. برنامه ریزی حمل و نقل
7. سمینار توسعه شهری
8. سمینار تدوین پایان نامه
9. و .......................

جدول گرایش‌ها وضرایب رشته شهرسازی

ردیف	ضرایب دروس گرایش	زبان عمومی و تخصصی	مباحث عمومی شهرسازی ایران	مبانی نظری برنامه ریزی شهری و منطقه ای	تاریخ معماری و شهرسازی	تاریخ شهر و شهرسازی	آمار و ریاضیات	مبانی نظری معماری	تحلیل فضاهای معماری و شهرسازی
1	برنامه ریزی شهری و منطقه ای	2	2	3	0	3	2	0	0
2	طراحی شهری	1	1	0	1	0	0	1	1

ظرفیت پذیرش گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای

دوره‌ی روزانه

ردیف	دانشگاه محل تحصیل	ظرفیت پذیرش		ملاحظات
		نیم سال اول	نیم سال دوم
1	دانشگاه تربیت مدرس	8	-	پذیرش از طریق طرح آ.ت.ت
2	دانشگاه تهران	11	-
3	دانشگاه شهید بهشتی	14	-
4	دانشگاه شیراز	5	-	پذیرش از طریق طرح آ.ت.ت
5	دانشگاه علم و صنعت	10	-	پذیرش از طریق طرح آ.ت.ت
6	دانشگاه هنر اصفهان	14	-

دوره‌ی شبانه

ردیف	دانشگاه محل تحصیل	ظرفیت پذیرش		ملاحظات
		نیم سال اول	نیم سال دوم
1	دانشگاه تهران	6	-
2	دانشگاه شهید بهشتی	1	-
3	دانشگاه شیراز	5	-	پذیرش از طریق طرح آ.ت.ت
4	دانشگاه علم و صنعت	5	-	پذیرش از طریق طرح آ.ت.ت
5	دانشگاه هنر اصفهان	5	-

شهر دانشگاه	تهران	شهرستان	کل
روزانه	43	19	62
شبانه	12	10	22
***	55	29	84

ظرفیت پذیرش گرایش طراحی شهری

دوره‌ی روزانه

ردیف	دانشگاه محل تحصیل	ظرفیت پذیرش		ملاحظات
		نیم سال اول	نیم سال دوم
1	دانشگاه تربیت مدرس	8	-	پذیرش از طریق طرح آ.ت.ت
2	دانشگاه تهران	11	-
3	دانشگاه شهید بهشتی	14	-
4	دانشگاه علم و صنعت	10	-	پذیرش از طریق طرح آ.ت.ت

دوره‌ی شبانه

ردیف	دانشگاه محل تحصیل	ظرفیت پذیرش		ملاحظات
		نیم سال اول	نیم سال دوم
1	دانشگاه تهران	6	-
2	دانشگاه شهید بهشتی	1	-
3	دانشگاه علم و صنعت	5	-	پذیرش از طریق طرح آ.ت.ت

شهر دانشگاه	تهران	شهرستان	کل
روزانه	43	0	43
شبانه	12	0	12
***	55	0	55

ضرایب دروس کنکور سراسری شهرسازی (گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای)

درس	ضریب	تعداد سوالات
زبان عمومی و تخصصی	2	30
مباحث عمومی شهرسازی ایران	2	30
مبانی نظری برنامه ریزی شهری و منطقه ای	3	30
تاریخ شهر و شهرسازی	3	30
آمار و ریاضیات	2	30

ضرایب دروس کنکور سراسری شهرسازی (گرایش طراحی شهری)

درس	ضریب	تعداد سوالات
زبان عمومی و تخصصی	1	30
مباحث عمومی شهرسازی ایران	1	30
مبانی نظری معماری	1	30
تاریخ معماری و شهرسازی	1	30
تحلیل فضاهای معماری و شهری	1	30

منابع مطالعاتی

فهرست منابع زبان تخصصی: 1.     سیف الدینی، فرانک، زبان تخصصی در برنامه ریزی شهری، آییژ، چاپ اول 1381 2.     سیف الدینی، فرانک، فرهنگ واژگان برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شیراز، چاپ اول 1378 3.     سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران، واژگان فنی و مهندسی، سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران، چاپ اول 1380 4.     سلطانی، اماموردی، فرهنگ واژگان برنامه ریزی شهری (شهرسازی)، احرار تبریز، چاپ اول 1382 5.     یالپانیان، علی، جزوه زبان کنکور شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1384 6.     یالپانیان، علی، مجموعه سوالات طبقه‌بندی شده زبان کنکور شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1384 فهرست منابع اولیه آمار و ریاضیات: 1.     رفسنجانی صادقی، محمدرضا، ریاضیات پایه، مرکز نشر پرفسور حسابی، وابسته به دانشگاه صنعتی امیرکبیر (واحد تفرش)، چاپ دوم 1377 2.     رضوی، ماشاا......، جبر و آنالیز، راه علم، چاپ هفتم 1377 3.     ال.آلدر، هنری و بی. راسلر، ادوارد، مقدمه ای بر احتمالات و آمار، مترجمین: عباسعلی زالی و جمشی جعفری شبستری، دانشگاه تهران، چاپ چهارم 1373 4.     قندهاری، احمد، جبر، حساب و آنالیز، مدرسه، چاپ ششم، 1378 5.     هاکسهولد، ویلیام، چاپ دوم 1377، مقدمه ای بر سیستمهای اطلاعات جغرافیایی شهری، ترجمه نوریان، فرشاد، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری 6.     مدیری، مهدی، 1378، سیستمهای اطلاعات جغرافیایی GIS، در مقالاتی درباره سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح 7.     یالپانیان، علی، جزوه آمار و ریاضیات کنکور شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1384 8.     یالپانیان، علی، مجموعه سوالات طبقه‌بندی شده آمار و ریاضیات کنکور شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1384 9.     رنجبران، هادی، آمار و احتمالات فهرست منابع اصلی تخصصی گرایش برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای: 1.   زیاری، کرامت ا....؛ اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای؛ یزد: دانشگاه یزد؛ 1378. 2.   مشهدی زاده دهاقانی، ناصر؛ تحلیلی از ویژگیهای برنامه ریزی شهری در ایران؛ تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران؛ چاپ سوم؛ 1378 3.   شیعه، اسماعیل؛ مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری؛ تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران، مرکز انتشارات، 1379. 4.   شیعه، اسماعیل؛ با شهر و منطقه در ایران؛ تهران: دانشگاه علم و صنعت؛ 1378. 5.   موریس، جیمز؛ تاریخ شکل شهر، تا انقلاب صنعتی؛ ترجمه: راضیه رضازاده؛ تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، چاپ دوم، 1374. 6.   زیاری، کرامت ا...؛ برنامه ریزی شهرهای جدید؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)؛ 1379. 7.   یالپانیان، علی، خلاصه مباحث کنکور کارشناسی ارشد شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1385. 8.   یالپانیان، علی، مجموعه سوالات طبقه‌بندی شده دروس تخصصی (مباحث عمومی شهرسازی ایران، مبانی نظری برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای و تاریخ شهر و شهرسازی) کنکور شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1385. 9.   یالپانیان، علی؛ مجوعه نکات و پرسشهای چهارگزینه‌ای کنکور کارشناسی‌ارشد شهرسازی (برنامه‌ریزی و طراحی شهری)؛ 1385. 10.                       جنگجو، شهرام، خلاصه مباحث اساسی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای و طراحی شهری، پردازش، چاپ اول 1381 11.                       حبیبی، سید محسن؛ از شار تا شهر؛ تهران: دانشگاه تهران؛ 1378. 12.                       شوای، فرانسواز؛ شهرسازی، تخیلات و واقعیات؛ ترجمه: دکتر سید محسن حبیبی؛ تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ، 1375. 13.                       مجتهدزاده، غلامحسین؛ برنامه ریزی شهری در ایران- انتشارات پیام نور 14.                       کتاب سبز (راهنمای شهرداریها)-جلد پنجم: طرحهای شهری در ایران 15.                       معصومی اشکوری،سید حسن؛اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای؛1376 16.                       دانشور، تورج، طرح ریزی کالبدی و برنامه ریزی منطقه ای در ایران، آذرخش، چاپ اول 1381 17.                       احسن، مجید ، مجموعه قوانین و مقررات شهرسازی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ اول 1382 18.                       ربانی، رسول، جامعه شناسی شهری، سمت، چاپ اول 1381 19.                       قریب، فریدون؛ شبکه ارتباطی در طراحی شهری؛ تهران: دانشگاه تهران؛ 1376. 20.       استروفسکی، واتسلاف؛ شهرسازی معاصر، از نخستین سرچشمه‌ها تا منشور آتن؛ ترجمه: لادن اعتضادی؛ تهران: مرکز نشر دانشگاهی؛ 1378. 21.       برآبادی، محمود؛ الفبای شهر (مجموعه مقالات ماهنامه شهرداریها)؛ تهران: سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور؛ 1384. 22.       جنگجو، شهرام؛ مجموعه سوالهای کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای و طراحی شهری، تهران: پردازشگران؛ چاپ سوم1382. 23.                       کامروا، سیدمحمدعلی؛ مقدمه‌ای بر شهرسازی معاصر ایران؛ تهران: دانشگاه تهران؛ 1384. فهرست منابع اصلی درس مباحث عمومی شهرسازی ایران در گرایش طراحی شهری: 1.   شیعه، اسماعیل؛ مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری؛ تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران، مرکز انتشارات، 1379. 2.   زیاری، کرامت ا...؛ برنامه ریزی شهرهای جدید؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)؛ 1379. 3.   یالپانیان، علی، خلاصه مباحث کنکور کارشناسی ارشد شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1385. 4.   یالپانیان، علی، مجموعه سوالات طبقه‌بندی شده دروس تخصصی (مباحث عمومی شهرسازی ایران، مبانی نظری برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای و تاریخ شهر و شهرسازی) کنکور شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1385. 5.   یالپانیان، علی؛ مجوعه نکات و پرسشهای چهارگزینه‌ای کنکور کارشناسی‌ارشد شهرسازی (برنامه‌ریزی و طراحی شهری)؛ 1385. 6.   جنگجو، شهرام، خلاصه مباحث اساسی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای و طراحی شهری، پردازش، چاپ اول 1381 7.   کتاب سبز (راهنمای شهرداریها)-جلد پنجم: طرحهای شهری در ایران 8.   احسن، مجید ، مجموعه قوانین و مقررات شهرسازی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ اول 1382 9. برآبادی، محمود؛ الفبای شهر (مجموعه مقالات ماهنامه شهرداریها)؛ تهران: سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور؛ 1384. 10.       جنگجو، شهرام؛ مجموعه سوالهای کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای و طراحی شهری، تهران: پردازشگران؛ چاپ سوم1382. فهرست منابع اصلی درس تاریخ معماری و  شهرسازی در گرایش طراحی شهری: 1.   بنه‌ولو، لئوناردو؛ تاریخ شهر 2.   بنه‌ولو، لئوناردو؛ آشنایی با تاریخ معماری 3. استروفسکی، واتسلاف؛ شهرسازی معاصر، از نخستین سرچشمه‌ها تا منشور آتن؛ ترجمه: لادن اعتضادی؛ تهران: مرکز نشر دانشگاهی؛ 1378. 4.   حبیبی، سید محسن؛ از شار تا شهر؛ تهران: دانشگاه تهران؛ 1378. 5. شوای، فرانسواز؛ شهرسازی، تخیلات و واقعیات؛ ترجمه: دکتر سید محسن حبیبی؛ تهران: دانشگاه تهران؛ 1375. 6. موریس، جیمز؛ تاریخ شکل شهر، تا انقلاب صنعتی؛ ترجمه: راضیة رضازاده؛ جلد اول و دوم؛ تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران؛ 1374. 7.   زارعی، محمد ابراهیم؛ آشنایی با معماری جهان؛ همدان: فن‌آوران؛ 1379. 8.   سلطان‌زاده، حسین؛ فضاهای شهری در بافتهای تاریخی ایران؛ تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی؛ 1370. 9.   یالپانیان، علی، خلاصه مباحث کنکور کارشناسی ارشد شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1385. 10.                       یالپانیان، علی، مجموعه سوالات طبقه‌بندی شده دروس تخصصی (مباحث عمومی شهرسازی ایران، مبانی نظری برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای و تاریخ شهر و شهرسازی) کنکور شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری)، خانه شهرسازان ایران، 1385. 11.                       یالپانیان، علی؛ مجوعه نکات و پرسشهای چهارگزینه‌ای کنکور کارشناسی‌ارشد شهرسازی (برنامه‌ریزی و طراحی شهری)؛ 1385. 12.                       جنگجو، شهرام، خلاصه مباحث اساسی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای و طراحی شهری، پردازش، چاپ اول 1381 13.                       جنگجو، شهرام؛ مجموعه سوالهای کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای و طراحی شهری، تهران: پردازشگران؛ چاپ سوم1382

منبع:خانه شهرسازان ایران

تعریف شهر

تعرف شهر:  

شهر از جنبه های مختلفی مورد برسی قرار می گیرد و تعریف کاملا مشخصی ندارد وتعریف شهر برای مکان های مختلف متفاوت است.

شهر از نظر اقتصادی:شهر مکانی است که کمتر از ۵۰درصد مردم آن شغلی بجز کشاورزی دارندو مکانی برای پول و ُقدرت وثروت است   

شهر از نظر سیاسی:مکانی که قدرت در آن حاکم است و دارای شهرداری نیز می باشد   

شهر از نظر فرهنگی :شهر مکانی است که دارای فرهنگ وتمدن باشد مانند شهرهای کهن ایران و....

شهر از نظر اداری:به مکانی که دارای شهرداری باشد. 

شهر از نظرجمعیت:به مکانی که دارای حداقل جمعیت مشخص شده باشد.در بیشتر کشورها این ملاک برای شهر قرار داده می شود.